Войти с помощью: 
У вас нет учетной записи?
  • Реклама на сайте
  • Пресс-релизы
Перейти...
    schuchin.info schuchin.info
    • Главная
    • События
    • Спорт
    • История района
    • Новости Беларуси
    • Каталог организаций
    • Погода
    • Справочники
    Перейти...
      Главная»Культура » Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны. Частка3.

      Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны. Частка3.

      Admin
      Ноябрь 16, 2015
      Культура
      Комментарии к записи Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны. Частка3. отключены
      0
      Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны. Частка3.

      Працяг. Частка 3.
      Першая частка артыкула — Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны.  Частка 1.
      Другая частка артыкула — Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны.  Частка 2.

      Тапаніміка населеных пунктаў Шчучыншчыны
      Абруб
      – у старабеларускіх помніках обруб – надзел зямлі ў адным месцы. На першых парах гэта былі лясныя заімкі, межамі якіх служылі засечкі на дрэвах. Пазней межы абводзіліся і іншымі межавымі знакамі. Паводле мясцовых старажылаў, абрубіць азначала “адмежаваць”, а абруб – “мяжа, край”.

      Аляксандраўка – назва паходзіць ад імя Аляксандр.

      Алекшыцы , Алешкаўцы – асновай для назвы паслужыла скарочаная форма царкоўнага імя Алексій – Алекша або Алекса.

      Арцюшы – асновай для назвы паслужыла імя Арцюш – вуснамоўны варыянт царкоўнага імя Арцемій.

      Астрына — упершыню паселішча ўпамінаецца пад 1440 годам. У гістарычных дакументах і на карце “Беларусь в конце XVI в.” значыцца як Острина». У XV- пач. XVI ст. належала да каралеўскага ўладання. Назва мае несумненную сувязь з прыметнікам востры ( острый). Напэўна, у стражытную пару слова остріна было сінонімам слова острог у сэнсе “сцяна на валу крэпасці з завостраных уверсе слупоў”; “агароджанае такім вастраколам паселішча, якое служыла ўмацаваным пунктам”.Другія даследчыкі схіляюцца да думкі, што ўжо ў 10 ст. тут было гарадзішча, якое знаходзілася ля рэчкі Астрэя. Рэчка ж атрымала назву ад слова “астравы”.

      Бабічы – асновай для назвы паслужыла мянушка, родавае празванне або прозвішча Бабіч ад слова бабіч, якое у розных мясцовасцях Беларусі абазначае “дзіця, народжанае ў бабкі-павітухі ці ў жанчыны пажылога веку”.

      Баброва – назва паходзіць ад мянушкі Бабёр або прозвішча ўладальніка ці заснавальніка паселішча Бабёр, Баброў. Шмат беларусаў маюць прозвішчы Бабёр, Бобр, Баброў.

      Баброўнікі – разрад сялян-прамыславікоў у Вялікім княстве Літоўскім, якія неслі службу ў гаспадарскіх дварах, займаліся лоўляй баброў. Жылі ўсе разам у невялікіх пасёлках па суседству з дваром. Магчыма, таксама праз прозвішча Баброўнік.

      Багданаўцы – нашчадкі чалавека па імені Богдан або па прозвішчы Багдан, Богдан, Багдановіч.

      Багуславова – паселішча заснаваў або валодаў ім Богуслав.

      Балотнікі – балотнікамі называлі людзей, якія сяліліся на сухой мясцінцы на балоце або па суседству з ім. Не выключана таксама матывацыя прозвішчам Балотнік. Атрымаць такое прозвішча чалавек мог за падабенства ў чым-небудзь да птушкі балотнік (тое, што даўганогі кулік), якая водзіцца на балоце.

      Барташы – ад імя Барташ(польск.)

      Барцякі – группа родзічаў па імені або прозвішчы іх агульнага продка Бартко.

      Бершты — у аснове назвы балцкае berzas – бяроза.

      Борці – назва старажытная. Борць — натуральнае або штучна выдзяўбанае ў дрэве дупло, у якім водзяцца дзікія пчолы(бароўкі). Бортніцтва – страдаўні лясны промысел. Яго прадукцыя ішла не толькі на ўнутраны рынак, але і на продаж. З развіццём бортніцкай справы з’явіўся найпрасцейшы вулей, што ўяўляў сабою выдзяўбаную калоду, падвешаную на дрэве. Месцы ў лесе, дзе былі дуплы або калоды з пчалінымі сем’ямі, у даўніну называліся Борць або Борці. Калі тут сяліліся людзі, назвы ўрочышчаў аўтаматычна пераносіліся на паселішчы.

      Ваўкавічы, Ваўчкі – сыны, нашчадкі чалавека па мянушцы або прозвішчы Воўк. Ваўчок – маленькі воўк.

      Вензаўшчына. Польская форма ад назвы Вязаўшчына. У аснове – назва дрэва вяз.

      Вострава – у мясцовых гаворках азначае тое, што і востраў.

      Вярбілкі – у аснове назва дрэва вярба.

      Галынка – пустая, неўрадлівая зямля; няўдобіца.

      Гайдукі — назва ўзыходзіць да гістарычнага слова гайдук, якое ў славянскіх мовах мела рознае значэнне: старабел. “пешы, лёгка ўзброены салдат”; “панскі выязны лакей часоў прыгоннага права”

      Старыя Гернікі, Новыя Гернікі – ад літ. –добразычліўцы.

      Гліннае – веска размешчана ў мясцовасці, багатай на гліну.

      Губічы – паселішчыа стражытнае. Губічы- нашчадкі чалавека па імені-мянушцы Губа, якая вядзе свой пачатак з дахрысціянскай пары.

      Гуменікі – у старабеларускай мове “наглядчык пры гумне”. У склад тапаніміі слова магло трапіць праз родавае празванне або прозвішча Гуменнік.

      Даліна Зарэчная – паселішча ў даліне за рэчкай

      Даліняны — вёска, размешчаная ў даліне.

      Дамуцеўцы – ад прозвішча Домуць. З літоўскага domus –дапытлівы, domejimasis – праяўляць цікавасць, быць дапытлівым

      Дзірванцы – ад слова дзірван- верхні слой глебы, густа зарослы травой.

      Догелі – ад прозвішча Догель.

      Драбушы – у аснове назвы слова дробны –мелкі.

      Жалудок – назва ўтворана ад асновы жолудзь.

      Забалаць, Забалоцце — мясцовасць за балотам.

      Зарэчча – мясцовасць за рэчкай.

      Залессе, Заляшаны, Залесна – мясцовасць за лесам.

      Зюкі – ад асабовага імя Іосіф( вуснамоўны варыянт Зюк)

      Вялікія Казлы, Малыя Казлы, Казулішкі, Казарэзы. У аснове ўсіх назваў слова «каза».

      Каменка —па прызнаку камяністага грунту.

      Кісялі – ад прозвішча Кісель.

      Клімаўшчына – ад імя Кліменцій, Клім.

      Крулеўшчына – ад польск. слова krol або ўтворанага на яго аснове прозвішча Круль ці Крулёў, Крулеўскі.

      Куляшы – ад прозвішча Кулеш.

      Кульбачына – ад мянушкі або прозвішча Кульбака.

      Кур’янаўцы – ад імя Кур’ян.

      Лагады – ад прозвішча Лагода- добры, паслушны, лагодны чалавек.

      Лапаты – группа родзічаў па прозвішчы або мянушцы іх агульнага продка Лапата. Мянушку Лапата чалавек, відаць, мог атрымаць па сваіх знешніх адзнаках ( худы, плоскі), так і паводле занятку (той, хто капае магілы).

      Ліпічна, Ліпічанка – ад слова ліпа.

      Ляшчанка — ад слова ляшчына, арэшнік.

      Мардасы – ад прозвішча- мянушкі Мардас.

      Малое Сяло, Сялко – назва гаворыць сама за сябе – невялічкае пасяленне

      Маркаўцы – ад імя Марк ці Марэк(польск.)

      Мацюкі – у аснове назвы Мацюк — вуснамоўны варыянт царкоўнага праваслаўнага імя Матвей, каталіцкае – Мацей.

      Мосеўцы – нашчадкі ці падначаленыя чалавека па імені або прозвішчы Мося. Мося – адна з вуснамоўных формаў каляндранага імені Маісей.

      Мураванка – будынак з каменя або цэглы. Паселішча называлася Мураванкай, калі ў ім была некалькі мураваных пабудоў.

      Навумаўцы –ад імя Навум.

      Намейкі – магчыма, ад слова наймаць. Магчыма, ад літ. namee – дамасед, дамашні.

      Нарашы, Нарчы – назва балцкага паходжання. У аснове слова nara – русалка. Па латыні naras –нырок.

      Пагарэлец – паселішча, якое заснаваў чалавек, чыя гаспадарка згарэла ў агні.

      Падбершты — вёска ля Берштаў.

      Новыя Паддубы, Старыя Паддубы, Новая Дубраўка, Старая Дубраўка – ад слова дуб.

      Патока – ад слова “патока” праточны ручай у балоце, з якога звычайна бярэ пачатак рэчка.

      Петрашкі, Петрашышкі – ад прозвішча Пятрашка, якое ў сваю чаргу ўтворана ад імя Пётр.

      Пратасаўшчына – ад імя Пратас або ўтвораных ад яго прозвішчаў Пратас, Пратасаў.

      Пугачы – ад прозвішча Пугач.

      Пузынаўцы – ад прозвішча- клічкі Пузан.

      Пясчына, Пясчанікі, Пяскі – назвы адлюстроўваюць характар глебы. Пясчаныя грунты не вызначаліся ўрадлівасцю, аднак у суцэльным балотна-лясным царстве выбару не было. Даводзілася сяліцца на пясчаных буграх, дзе хаця б у якойсьсці ступені магчыма было весці земляробства.

      Пяцюлеўцы – ад памяншальна-ласкальнай формы імя Пётр – Пяцюля.

      Раманавічы, Раманова – ад імя Раман ці ўтворанага ад яго прозвішча.

      Рамашкі – паселішчы заснавалі Рамашкі-некалькі родзічаў па імені агульнага продка Рамашка.

      Рымкі – ад прозвішча Рымко.

      Рыча, Рыча Дзяржаўная. Назвы вёсак ўпамінаюцца яшчэ ў 16 ст. як Рыча Панская (землі належалі пану) і Рыча Казённая (землі належалі казне).

      Рэзы – ад назваў надзелаў зямлі, якія наразалі сялянам.

      Саваўшчына — паселішча, зямля, на якой яно заснавана, належала чалавеку па імені Сава.

      Савічы — паселішча заснаванае Савічамі – нашчадкамі чалавека па імені ці прозвішчы Сава, або родзічамі з агульным прозвішчам Савіч

      Стадаляны. Назва паходзіць ад слова стадола, якое фіксуюць слоўнікі польскай мовы, а таксама дыялектныя. Асноўныя яго значэнні – “канюшня на заезным двары”, “вялікі хлеў”. У народных гаворках стадола ўжываецца ў сэнсе “хлеў”, “адрына”, “гумно”, “хлеў для валоў на заезным двары”.

      Сухары. Назва-тэрмін: сухары – сухастойныя дрэвы, кустарнікі.

      Тур’я, Турэйск. Назва суадносіцца з дзеясловам турыць “хутка гнаць ваду”. Не выключана таксама сувязь з язычніцкім культам Тура. Тур’я неаднаразова адзначаецца ў якасці назвы рэк на ўсёй усходнеславянскай тэрыторыі.

      Халопенічы – у аснове назвы слова халоп – чалавек, які знаходзіцца ў залежнасці, блізкай па форме да рабства.

      Ходараўцы – утворана ад старабеларускага імя Ходар(Федар) і ўтвораных ад яго прозвішч.

      Цёмнае балота – слова балота пазначылася ў шмат якіх беларускіх тапонімах, але не ў якасці самастойнай лексічнай адзінкі, а як аснова назваў або адзін з яе кампанентаў. У тлумачальным слоўніку беларускай мовы балота – “нізкае багністае месца, звычайна са стаячай вадой і вільгацелюбнай расліннасцю”. Цемным завецца балота, парослае шэрым імхом і густым ельнікам.

      Шчучын. У пісьмовых крыніцах упамінаецца і пад назвай Шчуцін У аснове назвы старажытнае імя-мянушка Щука, бел. Шчупак.

      Янчукі — ад імя Ян.

      Яселевічы – ад імя Ясь.

      Поделиться :
      • ВКонтакте
      • Одноклассники
      • Facebook
      • Twitter
      • Google+
      • Email

      Похожие статьи

      • Культура, Новости ЩучинаДекабрь 2, 2019

        Экскурсія – на замежнай мове,

        Экскурсія – на замежнай мове, на памяць – сувенір. У Шчучынскім палацы творчасці дзяцей і моладзі гатовы сустракаць гасцей
        Культура, Новости районаНоябрь 21, 2019

        Как Колдун уже не в

        Как Колдун уже не в первый раз очаровывал щучинцев
        Культура, Новости районаНоябрь 18, 2019

        Свята для прызыўнікоў прайшло нядаўна

        Свята для прызыўнікоў прайшло нядаўна ў Шчучынскім раённым цэнтры культуры і народнай творчасці
      • Культура, Новости ЩучинаОктябрь 16, 2019

        В День матери в Щучинском

        В День матери в Щучинском райисполкоме состоялся торжественный приём в честь многодетных матерей
        Культура, Новости ЩучинаОктябрь 14, 2019

        Праздничный концерт, посвящённый Дню матери,

        Праздничный концерт, посвящённый Дню матери, прошёл в Щучинском дворце творчества детей и молодёжи
        Культура, Новости ЩучинаОктябрь 11, 2019

        Свята для творчых і таленавітых.

        Свята для творчых і таленавітых. У раённым Цэнтры культуры і народнай творчасці адбыўся ўрачысты сход, прысвечаны Дню работнікаў культуры
      Календарь
      <
      Декабрь 2020
      • Декабрь 2020
      • Июль 2020
      • Июнь 2020
      • Май 2020
      • Апрель 2020
      • Март 2020
      • Февраль 2020
      • Декабрь 2019
      • Ноябрь 2019
      • Октябрь 2019
      • Сентябрь 2019
      • Август 2019
      • Июнь 2019
      • Май 2019
      • Апрель 2019
      • Февраль 2019
      • Декабрь 2018
      • Октябрь 2018
      • Сентябрь 2018
      • Август 2018
      • Июль 2018
      • Июнь 2018
      • Май 2018
      • Апрель 2018
      • Март 2018
      • Февраль 2018
      • Январь 2018
      • Декабрь 2017
      • Ноябрь 2017
      • Октябрь 2017
      • Сентябрь 2017
      • Август 2017
      • Июль 2017
      • Июнь 2017
      • Май 2017
      • Апрель 2017
      • Март 2017
      • Февраль 2017
      • Январь 2017
      • Декабрь 2016
      • Ноябрь 2016
      • Октябрь 2016
      • Сентябрь 2016
      • Август 2016
      • Июль 2016
      • Июнь 2016
      • Май 2016
      • Апрель 2016
      • Март 2016
      • Февраль 2016
      • Январь 2016
      • Декабрь 2015
      • Ноябрь 2015
      • Октябрь 2015
      ▼
      >
      ПнВтСрЧтПтСбВс
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      28293031   
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      2728293031  
             
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      2930     
             
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      25262728293031
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      27282930   
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      3031     
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      242526272829 
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      3031     
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      252627282930 
             
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      28293031   
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      30      
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      262728293031 
             
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      2728293031  
             
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      2930     
             
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      25262728   
             
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
      31      
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      293031    
             
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      2728293031  
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      3031     
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      252627282930 
             
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      28293031   
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      30      
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      262728293031 
             
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      262728    
             
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      293031    
             
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      25262728293031
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      27282930   
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      3031     
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      252627282930 
             
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      28293031   
             
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
      31      
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      2627282930  
             
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      293031    
             
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      2728293031  
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      2728     
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      3031     
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      262728293031 
             
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      282930    
             
           12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
      31      
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      2627282930  
             
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      293031    
             
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      25262728293031
             
        12345
      6789101112
      13141516171819
      20212223242526
      27282930   
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      3031     
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      252627282930 
             
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      28293031   
             
      1234567
      891011121314
      15161718192021
      22232425262728
      29      
             
          123
      45678910
      11121314151617
      18192021222324
      25262728293031
             
       123456
      78910111213
      14151617181920
      21222324252627
      28293031   
             
            1
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      30      
         1234
      567891011
      12131415161718
      19202122232425
      262728293031 
             
      Последние новости
      • В Гродненской области в Неман были сброшены нефтепродукты
        В Гродненской области в Неман
        Июль 9, 20200
      • Какое направление в IT выбрать и не попасть при этом в кодовую зависимость? Не пропустите самую зрелищную IT-битву июля
        Какое направление в IT выбрать
        Июль 7, 20200
      • Кто сможет пересечь границу Польши без карантина
        Кто сможет пересечь границу Польши
        Июль 7, 20200
      • Житель Щучина угнал авто, чтобы съездить за спиртным
        Житель Щучина угнал авто, чтобы
        Июль 1, 20200
      • Посол Беларуси в России считает, что граница будет открыта к концу июля — началу августа
        Посол Беларуси в России считает,
        Июнь 30, 20200
      Давайте дружить
      Свежие комментарии
        © Schuchin.info 2012-2020. Разработка сайта nbd.by info@schuchin.info